Parafia Rzymsko-Katolicka w Witanowicach
Parafia Rzymsko-Katolicka pw. św. Mikołaja w Witanowicach
Proboszcz Parafii: ks. Adam Bartnicki
Rezydent: ks. kanonik Józef Wróbel
ul. Kościelna 4, 34-103 Witanowice
tel. (033) 879 – 49 – 23
Oficjalna strona: www.parafiawitanowice.pl
diecezja: krakowska
dekanat: Wadowice Północ
Odpust parafialny: 06 grudnia
Msze św:
– w tygodniu: wt. czw 7.00
pon. śr. pt. sob. 17.00 (18.00 w okresie letnim)
– w niedziele: 7.00, 9.00, 11.00, 16.00
Z dziejów Kościoła i Parafii w Witanowicach
Tradycja umieszcza początki parafii w wieku XIII.[…] Dokument z 1371 roku nazywa kościół „ecclesia ducalis” (kościół książęcy). Witanowskiej parafii dotyczą dokumenty wydane w latach: 1377, 1380, 1499, 1503, 1614, 1622 i 1762. One też, jak również późniejsze publikacje i dokumenty, pozwalają ustalić (fragmentarycznie) imiona i nazwiska miejscowych proboszczów:
– Henryk; 1326 rok (wzmiankowany w dokumentach papieskich).
– Modest Batorski; 1789 rok (ks. Wawrzyniec Smolikowski).
– ks. Jan Plewiński; XVII wiek.
– ks. Jakub Bułakiewicz; I-sza poł. XIX wieku.
– ks. Wojciech Fiałek; lata 1882-1907.
– ks. Józef Jędrys; po 1907 roku.
– ks. Edward Dziewoński; lata 1920-1922.
– ks. Paweł Ryłko; lata 1922-1931 (dziekan wadowicki, współpracownik ks. doc. F. Gołby w wydawaniu pisma „Prawda”).
– ks. Józef Zaremba; rok 1931.
– ks. Franciszek Barańczyk; po 1931 (do 1958 r.).
– ks. Antoni Karabuła (w Witanowicach – jako wikariusz od 1954 roku, budowniczy nowego kościoła); (proboszcz 1958-1981).
– ks. Zbigniew Waliczek (1981-1988).
Aktualnie (od 1988 r.) proboszczem jest ks. Mgr Józef Wróbel (od 1994 r. – kanonik).
Parafia obejmowała, obok Witanowic, Lgotę i Babicę, z wyjątkiem (w XV wieku) części Witanowic Nowych, należących do Zakrzowa. W 1789 roku parafia (dekanat oświęcimski) liczyła 1355 dusz, w tym: Witanowice 603, Lgota 431, Babica 321. Jej kollatorem (opiekunem) była miejscowa szlachta, zobowiązana do opłat i danin. Były zapisy w monecie, zabezpieczone w majątku (np. Duninowie – 1762 rok), a także instytucja tzw. „krów żelaznych”. Z dokumentu sporządzonego na początku XIX wieku dowiadujemy się, że:
„…komornicy na plebańskim gruncie będący odrabiali pięć dni pańszczyzny pieszej, przędli po jednej sztuce oprawy i osiemnaście krajcarów opłacali…”.
W 1663 roku na miejsce starego, zniszczonego kościoła wzniesiono nową świątynię. Potwierdzał to napis umieszczony za głównym ołtarzem: „Hec Ecclesia est A.D. 1663, sumpta C.D. Balth. Paszkowski”. Konsekracja nastąpiła w tymże samym roku, a dokonał jej biskup sufr. Mikołaj Oborski. Kościół od wieków istnieje pod wezwaniem św. Mikołaja.
Miał dwa dzwony: „Św. Mikołaj” (przelany ze starego, sumptem ks. Jana Plewińskiego) oraz „Św. Stanisław” z 1694 roku (z herbem „Topór-Lgoccy”). Od 1616 roku istniała tutaj bractwo różańcowe. Działalność „żywych róż” udokumentowano w XIX stuleciu. Jan Długosz w „Liber Beneficiorum” (z XV wieku) wspomina obraz św. Mikołaja. W XVII-wiecznej świątyni zasłaniał on barokowy obraz Matki Bożej na tle lustra, w złocistej sukience, cudami słynący (B.Marczewski-1897). Ponieważ drewniany kościół w Witanowiach był jednym z najpiękniejszych w dorzeczu Skawy, a spłonął doszczętnie w 1963 roku, przytoczmy zatem najistotniejsze fragmenty opisu sporządzonego w „Katalogu zabytków sztuki” przez prof. J. Szablowskiego (ok. 1949 rok):
„…drewniany, konstrukcji zrębowej z wieżą na słup. Prezbiterium wieloboczne, nawa kwadratowa. Przy nich zakrystia i kruchta z 1748 roku. Tęcza półkolista z barokowym krzyżem i posągami Matki Bożej oraz św. Jana. Wieża z izbicą i hełmem baniastym. Nad nim tzw. „latarnia”. Wspaniała polichromia z 1667 roku ze scenami z życia Maryji i Jezusa na stropie (12-cie malowideł). Na ścianach postacie śśw. Wacława, Wojciecha, Kazimierza. Ołtarze boczne z początku XVII wieku.
Zachowały się posągi Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz św. Anny pochodzące z tzw. „grup św. Anny Samotrzeciej”. Wykonane w stylu późno gotyckim (prawdopodobnie szkoła Wita Stwosza) na początku XVI wieku. Jest to pozostałość feretronu, jedyna wyjątkowo cenna pamiątka sprzed wieków…”.
Podczas pożaru kościoła (13.07.1963 r.) spłonął umieszczony wówczas w ołtarzu głównym obraz Matki Bożej. Wcześniej, w związku z pracami konserwacyjnymi, pod wizerunkiem poddanym renowacji odkryto malowidło z 1510 r. Była to również podobizna Maryji. Płomieniom nie uległo jedynie tabernakulum umieszczone dzisiaj w ołtarzu poświęconym Matce Bożej Nieustającej Pomocy […].
Obecną świątynię wznoszoną w latach 1966-1975 (ks. A. Karabuła) konsekrował w dniu 26 października 1975 roku ks. bp Albin Małysiak. W 1977 roku ks. Antoni Karabuła podjął się również budowy nowej plebanii. W latach 1987-1994 (ks. Z. Waliczek i ks. J. Wróbel) odnowiono kościół i pokryto go blachą miedzianą. Odnotować należy także, że autorem wizerunku Ukrzyżowanego Zbawiciela, umieszczonego nad ołtarzem głównym, jest Pan Józef Kuczaja z Kąchowej k. Grybowa.
W dziejach tutejszej parafii zapisały się również wizyty ks. bpa, później kardynała Karola Wojtyły – zmarłego w kwietniu 2005 roku sternika Kościoła Jana Pawła II :
– 11.09.1959 roku – bierzmowanie;
– 14.04.1968 roku – poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę nowego kościoła w Witanowicach.
Opracowano na podstawie:
„Krótki zarys dziejów Witanowic i Parafii Witanowice” –
praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Busia.