Strażacy apelują – uwaga na czad!
Tlenek węgla – czad – nazwany jest cichym zabójcą. Pojawia się w sytuacjach najbardziej banalnych, najczęściej związanych ogrzewaniem domu bądź mieszkania. Dlatego niebezpieczeństwo zatruciem czadem wzrasta w sezonie grzewczym.
Tlenek węgla (CO) powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych – gazu, paliw płynnych i stałych – spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu. Tlenek węgla może być również produktem spalania gazu ziemnego. Czad jest gazem bardzo niebezpiecznym ponieważ jest niewyczuwalny zmysłami człowieka (bezwonny, bezbarwny i pozbawiony smaku).
Czad blokuje dostęp tlenu do organizmu, ponieważ łatwiej niż tlen łączy się z hemoglobiną. Dochodzi do niedotlenienia tkanek, co w wielu przypadkach prowadzi do śmierci.
OBJAWY
Objawy zatrucia tlenkiem węgla zależne są od stężenia CO we wdychanym powietrzu oraz od stężenia karboksyhemoglobiny we krwi. Do najważniejszych objawów, które mogą mieć różne natężenie, należą:
• ból głowy;
• zaburzenia koncentracji;
• zawroty głowy;
• osłabienie;
• wymioty;
• konwulsje, drgawki;
• utrata przytomności;
• śpiączka;
• zaburzenia tętna;
• zwolniony oddech.
Osłabienie i znużenie, które czuje zaczadzony, a także zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia powodują, że jest on całkowicie bierny (nie ucieka z miejsca nagromadzenia trucizny), traci przytomność i – jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą – umiera.
JAK RATOWAĆ ZACZADZONEGO?
Należy zapewnić mu dopływ świeżego powietrza:
• natychmiast otworzyć okna i drzwi, by z pomieszczenia usunąć truciznę,
• jak najszybciej wynieść go na świeże powietrze,
• rozluźnić poszkodowanemu ubranie, ale nie rozbierać go, gdyż nie można doprowadzić do jego przemarznięcia.
Jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, niezwłocznie należy przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca, a także wezwać służby ratownicze – tel. 112.
PRZYCZYNY
Przyczynami zatrucia czadem w większości przypadków są:
• wadliwe lub niesprawne urządzenia grzewcze;
• niewłaściwa eksploatacja urządzeń grzewczych;
• niesprawne przewody kominowe w budynków;
• niedrożna wentylacja pomieszczeń;
• pożary.
CO ZROBIĆ, ABY BYĆ BEZPIECZNYM?
• przeprowadzać kontrole techniczne, w tym sprawdzać szczelności przewodów kominowych i systematycznie je czyścić;
• systematycznie sprawdzać ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do kratki;
• nie zaklejać i nie zasłaniać kratek wentylacyjnych;
• upewnić się, że użytkowane piecyki, kuchenki czy termy gazowe są sprawne; używać ich zgodnie z instrukcją producenta;
• w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania systemów wentylacji pomieszczeń, ponieważ okna wykonane w nowych technologiach zapewniają dużą szczelność;
• często wietrzyć pomieszczenie, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić, nawet niewielkie, rozszczelnienie okien;
• zainstalować czujniki alarmowe wykrywające tlenek węgla w pomieszczeniach, w których odbywa się proces spalania;
• w wypadku zaobserwowania objawów takich jak duszności, ból i zawroty głowy, nudności, a istnieją przesłanki, że mogą być one wynikiem zatrucia czadem, natychmiast przewietrzyć pomieszczenie i zasięgnąć porady lekarskiej.
Szczegółowe informacje na temat zagrożeń związanych z tlenkiem węgla i tego jak im zapobiec można znaleźć na stronie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej: http://www.straz.gov.pl/porady/bezpieczenstwo_pozarowe_w_domu
CZAD I OGIEŃ – OBUDŹ CZUJNOŚĆ (ulotka do pobrania w formacie pdf)